Một trong những bí quyết của những cha mẹ có con thành công đó chính là rèn cho con tính tự lập ngay từ nhỏ. Tính tự lập sẽ giúp trẻ có thể tự lo cho mình thật tốt dù không có bố mẹ ở bên hay gặp bất kỳ khó khăn nào. Quan trọng hơn, nó sẽ kích thích sự ham học hỏi, khả năng sáng tạo và tư duy logic cho trẻ. Vậy làm thế nào để trẻ phát huy được tính tự lập trong cuộc sống? Bố mẹ hãy cùng tham khảo 7 phương pháp hay dưới đây nhé!
1. Tách trẻ ra khỏi sự bảo vệ quá kỹ từ cha mẹ
Đừng vì quá thương con mà bất cứ việc gì bạn cũng làm giúp trẻ. Ngay từ bé, khi mới được 5-6 tháng tuổi, bạn đã có thể tách trẻ ra ngủ riêng. Lớn hơn một chút, bạn có thể cho con tự nằm chơi. Và đến tuổi đi học, chẳng có lí do gì để bạn phải lo cho con từ việc vệ sinh cá nhân cho đến soạn sách vở, không cho con đi tập xe vì sợ nguy hiểm, không cho con tham gia các hoạt động ngoại khóa, xã hội vì sợ con sẽ bị dụ dỗ, bắt cóc,...
Cứ bao bọc con tron long bàn tay mãi có thể giúp con được an toàn nhưng thật ra bạn lại đang tước đi sức để kháng của trẻ để chống chọi với những khó khăn đồng thời cướp đi cơ hội của chúng để biết ứng phó, nhận diện tốt xấu, xử lý các tình huống kể cả đơn giản nhất trong cuộc sống.
2. Hướng dẫn trẻ tự làm những việc vừa sức
Hãy tận dụng thời gian rảnh để dạy trẻ tính tự lập bằng cách hướng dẫn con tự làm những việc vừa với sức mình. Lúc đầu, trẻ có thể làm hỏng nhưng hãy hướng dẫn cho chúng cách làm đúng để dần dần có thể tự mình làm.
Ví dụ: Khi còn nhỏ, hãy để con tự xúc cơm, tự thu dọn đồ chơi, tự tắm, tự lựa chọn quần áo để mặc hàng ngày,… Khi con lên tiểu học hãy hướng dẫn con tự chăm lo cho chính mình như tự tay làm những món ăn đơn giản khi không có cha mẹ ở nhà, tự giặt quần áo hay giúp đỡ bố mẹ những công việc nhà đơn giản. Đây chính là những kỹ năng hết sức quan trọng giúp bé tự chăm lo cho chính mình mà không cần sự nhắc nhở của cha mẹ.
3. Phân công công việc cho từng thành viên trong gia đình
Trong gia đình, bạn nên phân công công việc cho từng thành viên để trẻ hiểu rằng mỗi người đều có trách nhiệm với công việc và hình thành tính tự lập từ sớm. Bạn có thể giao cho con nhiệm vụ lau bàn ăn, lấy bát ăn cơm, quét nhà, sắp xếp giày dép gọn gàng,… và nhắc con làm thường xuyên để hình thành thói quen tốt. Trẻ sẽ nhận ra mình có thể tự làm rất nhiều việc và sẽ hào hứng giúp đỡ bố mẹ mà không hề kêu ca gì.
4. Khuyến khích trẻ tham gia nhiều hoạt động
Cha mẹ nên thường xuyên cho trẻ tham gia các hoạt động cộng đồng như biểu diễn văn nghệ, tham gia các câu lạc bộ, chơi trò chơi cùng bạn bè,… Khi tham gia các hoạt động này, trẻ sẽ được tiếp xúc với nhiều bạn bè cùng trang lứa và những người lớn khác. Điều này giúp trẻ hiểu về thế giới theo những cách khác nhau, nhận ra mình là ai, nhận biết được những người tốt, xấu,… và quan trọng là thành kỹ năng xử lý các vấn đề trong cuộc sống.
5. Kích thích trẻ tự suy nghĩ
Một trong những nguyên tắc giúp con tự lập đó là thay vì giúp con giải quyết mọi vấn đề thì hãy để chúng tự mình tìm cách làm điều đó. Khi con gặp một vấn đề nào đó, bạn có thể đặt ra cho chúng những câu hỏi gợi ý như “Theo con thì chúng ta nên làm thế nào để nhấc được chiếc hộp này?”, “Con nghĩ bài toán này sẽ giải theo cách nào?”, “Nên cất chiếc khăn này vào đâu được con nhỉ?”.,,, để kích thích năng lực tư duy, giải quyết vấn đề của trẻ.
6. Khen ngợi, động viên trẻ
Hãy đưa ra những lời nhận xét tích cực khi trẻ đã hoàn thành một công việc nào đó, cho dù chúng chỉ hoàn thành ở mức sơ sài, đơn giản nhất. Tuy nhiên, bạn nên hạn chế những lời khen ngợi một cách quá đáng cho một hành động đơn giản. Ngoài ra, bạn có thể động viên con bằng những phần thưởng vật chất. Ví dụ, khi con tự thức dậy vào buổi sáng, mẹ sẽ cho con đi chơi công viên, khi con tự giác học bài, hoàn thành bài tập, bạn sẽ cho con đi siêu thị và được phép tự chọn một món đồ nhỏ mình thích. Khi bạn tỏ ra tự hào vì những gì trẻ làm được, chúng sẽ có động lực để tự mình cố gắng hơn thay vì dựa vào cha mẹ.
7. Luôn bên cạnh con nhưng hãy hạn chế sự trợ giúp
Trẻ rất cần sự bao bọc của cha mẹ nên cho dù muốn con tự lập như thế nào thì bạn vẫn phải ở bên con, để chúng hiểu bố mẹ luôn bên cạnh và ủng hộ mình. Tuy nhiên, hãy giúp đỡ trẻ chỉ khi thực sự cần thiết. Nếu trẻ không làm được thì đừng vội làm thay. Điều tốt nhất bạn nên làm là luôn bên cạnh hướng dẫn, động viên để trẻ ngày càng làm tốt hơn và từ đó hình thành các thói quen tự lập.
Tất nhiên, mỗi đứa trẻ sẽ có tính cách khác nhau. Chính vì vậy, cách dạy dỗ của bạn cũng cần có sự linh động, hợp lý để mang lại hiệu quả tốt nhất. Hy vọng, 7 cách trên có thể giúp bố mẹ rèn cho trẻ tính tự lập dễ dàng hơn.
Lika-k12school
